Godfried Van de Vyvere
Graag gelezen in de periode dat mensen niet mochten zingen….
Wat een geluk, dat ik ergens in februari, een beetje ‘en stoemelings’, stootte op dit boek in de muziekhandel Crescendo te Leuven, aan de voet van de Lemmensberg. Ik kende het boek wel vaag, ik heb lang geleden ook een uitzending gezien op Canvas, met Paul Van Nevel, over dit (zijn) onderwerp, en door, inmiddels veel te lang geleden, toch een vijftal jaren in zijn Huelgas-ensemble te hebben gezongen, was ik ergens een bevoorrechte getuige -het zou pretentieus zijn om mij in deze een ervaringsdeskundige te noemen. Hoewel. De fotograaf van dit boek, Luc Van Eeckhout, was ook al Van Nevels huisfotograaf in mijn Huelgasperiode.
Wat een geluk, schreef ik. Want inderdaad, het is een prachtig boek, dat ik aan iedereen kan aanbevelen die belangstelling heeft voor ons rijke muzikale erfgoed, ons wereldpatrimonium van muziek van ‘onze’ polyfonisten, ‘onze’ Franco-Flamands. Ik zag één van hen, Pierre de la Rue, even naar mij knipogen op de fries van een gebouw, toen we enkele weken geleden stapten van de parking naar de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Doornik, zijn geboorteplaats.
Een prachtig boek, geschreven in een heel mooie taal, een taal die nauw aansluit bij en volkomen versmelt met de schoonheid van de foto’s, de landschappen en natuurlijk de muziek. De foto’s hebben soms een bijzondere korrel, een bijzonder coloriet. Telkens wordt ook aangegeven op welk moment van de dag de foto genomen is, bv.’Saint-Quentin, een uur gaans ten noorden van de kathedraal. 20 maart 1999, 15.45 u.’ Een uur gaans…zoals destijds de polyfonisten door de landschappen stapten.
Van Nevel is een enthousiast (wat een understatement!), maar vooral ook melancholisch verteller, die al zijn zintuigen open zet om ons mee te nemen en te laten delen in de landschappen van de polyfonisten, en ons vanuit de visuele aanblik meeneemt in de klankwereld van de componisten en de zangers van toen. Verbijsterend, pure schoonheid, geniale beschrijvingen. In de ‘canon’ van elk rechtgeaard Vlaams (en ander) muziekliefhebber.
Enkele stemmen
Van Nevel: “Al decennialang ben ik in de ban van de kunst van de polyfonisten. De muziek van Josquin Desprez, Guillaume Dufay, Nicolas Gombert, Orlandus Lassus en vele anderen slorpt mij volledig op. Langzamerhand drong het tot mij door dat deze componisten, die tot het einde van de zestiende eeuw hun stempel zouden drukken op de meerstemmige muziek in Europa, afkomstig waren het hetzelfde gebied: Frans-Vlaanderen en het zuidwesten van België. De vraag overviel me: is er een verband tussen de polyfone stijl van de Franco-Flamands en de glooiende, melancholische landschappen waarin ze hun kindertijd doorbrachten?”
Dirigent Paul Van Nevel trok op onderzoek uit. Meer dan dertig jaar lang doorkruiste hij kriskras Artesië, Picardië, Henegouwen en West-Vlaanderen. Hij ging zelfs een tijdje in de streek wonen en bezocht zowat alle steden, dorpen, abdijen, vlaktes, slagvelden, kerkhoven en valleien, van het Boonse tot Solre-le-Château en van Teerenburg tot Saint-Quentin. Hij nam fotograaf Luc Van Eekchout mee als zijn vaste metgezel.
Uit het voorwoord “Een ode aan de schoonheid”, door Bart Demuyt, Directeur AMUZ:
…Tijdens het lezen ziet u gaandeweg het landschap versus de stad van honderden jaren geleden opduiken, hoort u langzaamaan twee eeuwen muziek weerklinken, waarin de architectuur, de symmetrie en de proportie het ritme van het leven hebben bepaald. We spreken over het leven van een lange lijst aan topkunstenaars die we vandaag met fierheid kunnen benoemen als polyfonisten, Franco-Flamands. Laat u vooral meevoeren in van Nevels bevlogen ‘zoektocht naar het onzichtbare’.
‘Paul Van Nevels boek is een ode aan de schoonheid, een uitgeschreven liefdesverhaal vol passie en melancholie, een zoektocht naar het karakter van het landschap en naar de gelaagdheid van de meerstem