Frie Van Rossen
I’ve been feeling blue, … en dat sinds zondag. Mijn symptomen omvatten een heel scala van gevoelens en gemoedstoestanden: een gevoel van leegte, afgedaald zijn van een (super)roze wolk, de terugkeer – tegen mijn zin – naar de dagdagelijkse routine en beslommeringen. Ik ontwaakte uit een soort van heerlijke roes, stond op met een gevoel van eenzaamheid en teruggeworpen zijn op mezelf. Spijt omdat “het” voorbij is, knaagt al de hele dag aan me. Ik ben best bedreven in het Dokter Google spelen, maar nu bespaar ik me de moeite. Mijn diagnose is duidelijk: ik lijd aan PCCU, oftewel het nog niet zo bekende, niet erkende, en nog niet in de DSM opgenomen “post-cantus-in-congregationis-et-in-unitate-syndroom”. Voor wie van Latijn geen of weinig kaas gegeten heeft: het PSES oftewel “post-samenzang-in-eenheid-syndroom” bestaat. Dat hoef ik aan u, lezers, vast niet te bewijzen
Hoe ontredderd kan een mens zich voelen wanneer dit syndroom zo genadeloos toeslaat? Er is geen remedie voor, er is geen pilletje tegen opgewassen, maar het gaat op den duur wel over. Het enige wat men kan doen: bedaren, de rit uitzitten, aanvaarden, berusten, gewoon door het oog van de storm gaan.
Het zal nog enkele dagen duren om me getransformeerd en herboren, als een feniks uit de as herrezen te voelen. Wat helpt in afwachting? Hier volgt een niet volledige opsomming van mogelijke hulpmiddelen:
De foto’s en de geluids- en videofragmenten die op de Leden Acantus Facebookpagina werden gedeeld, opnieuw bekijken of beluisteren.
De geheugenfilm ophalen uit je herinnering, in je eigen hoofd terugspoelen en veelvuldig weer afspelen.
Alle herinneringen teder toedekken, liefst met een kanten lakentje, zodat niet alles eronder verdwijnt, maar je nog een glimp, wat glans van de schittering en schoonheid van de beelden erdoor kan zien schemeren.
In mijn bijna halve eeuw van bestaan op deze aardbol heb ik ook geleerd dat in tijden van gemis en verlies het helend en helpend kan zijn om de focus en aandacht te (proberen) verleggen naar het gevoel van dankbaarheid dat je ervaart of kan oproepen om wat geweest is, kunnen zien dat het glas altijd halfvol is, beseffen dat niets écht helemaal voorbij is, jezelf rijk kunnen rekenen aan ervaringen. Dat kan je leren. Het vraagt alleen om oefening. Je wordt altijd maar beter in datgene wat je (blijft) oefenen, in de praktijk brengt en toepast.
Kenmerkend voor ervaringen is dat je ze niet kan vastpakken, dwingen (ook niet bedwingen of afdwingen), kopen voor geld, verkopen of verhandelen, noch fysiek kan vergaren. Ze komen op je pad, soms toevallig: ze dienen zich vaak spontaan aan. Soms kan je ernaar op zoek gaan. Eens je ze hebt opgedaan, die ervaringen, dan kan niemand of niets ze van jou afpakken. Net omdat je ze belééft, gaan ze deel uitmaken van wie je bent en blijven ze je nog jarenlang vergezellen.
Boffen wij, Acanti, toch maar even dat wij elk jaar opnieuw mogen ervaren hoe fijn en goed het is, deel uit te maken van een menselijk weefsel van samenhorigheid, waarin samen muziek maken de rode draad van verbinding vormt. Ons eigen jubileumjaar was nog maar net ‘koud’, of er werden in de coulissen al plannen gesmeed om mee te vieren met het 150-jarige Harmonieorkest Beveren. Wat voor een mooie synergie is daaruit ontstaan en verklankt. Onze concerten mogen daar het bewijs van zijn!
Een tijdje geleden kreeg ik, eerder toevallig, online een tekening te zien. In 2022 werd deze tekening, van een Sloveens meisje van 13 jaar, geselecteerd als winnende “Peace Poster’ (van de Lions). Ze tekende twee armen, die symbool staan voor onze blauwe planeet, onze wereld. De handen houden twee breinaalden vast, met daartussen een weefsel of breiwerkje, bestaande uit mensen, met elkaar verbonden, in één geheel vervlochten en verweven. Ik vond in dat prachtige, poëtische beeld een grote zeggingskracht. De achterliggende gedachte verwoordde ze als volgt: “wij zijn allemaal onderdeel van deze aarde en hebben elkaar nodig om te overleven.”
Over onze planeet en vrede op aarde gesproken… Het behoud en de handhaving van beide, lijken vandaag de dag méér dan ooit bedreigd.
In de aanloop naar en tegen de achtergrond van onze concerten op 14 en 15 oktober, speelden zich vreselijke taferelen af op het wereldtoneel. Via de media zochten en vonden de gebeurtenissen hun weg naar ons. De beelden worden bijna dagelijks en onophoudelijk op ons afgevuurd. Ze staan op ieders netvlies gebrand. We zagen hoe die beelden olie op het vuur gooiden of het vuur aan de lont staken en het conflict Israël-Palestina lieten opflakkeren én ontploffen als een vat buskruit, met alle verschrikkelijke, trieste gevolgen van dien. De humanitaire impact is enorm groot. Er is de bijna eindeloze uitzichtloosheid van de nog altijd verder woedende oorlog in Oekraïne.
Er zijn de niet meer bij te houden opflakkeringen van misdaden tegen de menselijkheid en de talloze politiek-maatschappelijke ‘ontsporingen’ alom ter wereld. We zien de opwaartse trends van opeenvolgende spiralen van gruwelijk geweld. Er is de schering en inslag waarmee daden van terrorisme onschuldige slachtoffers maken, om nog te zwijgen over de teloorgang van moreel en ethisch besef in allerlei lagen van de maatschappij en de natuurrampen gerelateerd aan de gevolgen van de opwarming van de aard. We kijken machteloos en vaak ook bang toe. In the name of God! Voorbeelden dat het niet goed gaat met de wereld zijn legio. Vrolijk word je er niet van. En dan staan wij nog niet met onze voeten in het puin, tussen de brokstukken van ons huis dat instortte door een aardbeving of wegspoelde door een zondvloed of platgebombardeerd werd door een bom van de ‘eigen partij of tegenpartij’, zijn we niet op de vlucht zonder hebben en houden, liggen we niet in een (veld)hospitaal met afgerukte ledematen, lichamelijk verminkt voor het leven. Wij verloren niet, zoals de véle mensen in conflictgebieden, een of meerdere familieleden door geweld van welke aard ook, waardoor zij, ook psychisch, voor het leven getekend zijn. Gelukkig leven wij – voorlopig althans – in een redelijk welvarend land waar politici zich de voorbije dagen hooguit moesten buigen over de inschaling van het dreigingsniveau (4 of 3 ?) na de doodslag op twee Zweden door een of andere onder de radar gebleven terrorist die inmiddels neer gekogeld en dus uitgeschakeld werd.
Op persoonlijk vlak, in de naaste familiekring, moeten wij dan weer met lede ogen toezien, hoe de man van mijn zus geleidelijk aan aftakelt en steeds meer functies verliest en aan levenskwaliteit moet inboeten door de progressie van zijn ziekte, ALS. Er is voor hem geen perspectief op verbetering of genezing. Er bestaat vandaag geen afdoende behandeling of medicatie voor wie lijdt aan deze ziekte. De impact daarvan op zijn gezin, op mijn zus die haar voltijds werk combineert met de zorg voor hun gezin én de steeds zwaardere mantelzorg, is groot. Ze verliezen bovendien kostbare tijd die hen nog rest samen aan de administratieve rompslomp die de ‘zorginstanties’ door de bureaucratische, vaak absurde en kafkaiaanse toestanden, veroorzaakt door de al te complexe en allesbehalve patiënt- en burgervriendelijke ‘regelgeving’ met zich meebrengt. Ze boksen dagelijks op tegen instanties zoals het VAPH, Solidaris, Vlaanderen.be (PVB) en ga zo maar door. En dat terwijl hun focus zou moeten kunnen uitgaan naar wat ze nog samen als koppel en als gezin aan heuglijke momenten zouden kunnen beleven. Ja. Zorgen genoeg…
Een mens heeft iets van tegengewicht, wortels, een solide basis, ankerpunt, kompas, noodknop, reddingsboei, lichtpunt, ander perspectief, iets moois, enige dosis aan schoonheid nodig om te blijven staan, om zich te voeden, om hoopvol te (kunnen) blijven, om te (blijven) vertrouwen, zien en geloven dat er ook andere, betere, lievere, meer gunstige, positieve, zinvolle, “zaken” te zien zijn in ons midden, of aan ons hemelgesternte. We zien ook veel goeds in de wereld en er kunnen grootse dingen verwezenlijkt worden daar waar mensen solidair zijn met elkaar, échte verbindingen aangaan, en bereid zijn in woord en daad voor elkaar zorg te dragen.
In een schoolweek waaraan geen einde leek te komen, een week die eivol zat met te veel voorbereidings- en verbeterwerk, klassenraden en oudercontacten, opleiding, enz. zat mijn stress- én vermoeidheidsniveau tegen woensdag al op ongekende hoogte. Ik vroeg me bij momenten af hoe ik de extra repetities en de concerten daarmee überhaupt nog kon combineren. Toch is me dat allemaal wonderwel goed gelukt met veel hulp van mijn wederhelft op het vlak van huishoudelijke planning, uitvoering en ondersteuning. Ik merkte zelfs dat ik maandag en dinsdag massa’s vrolijker voor de klas stond en mijn lessen (die lang niet zo stevig voorbereid waren als ik had gewild) liepen ‘als een trein’.
En zo friste ik een voor mezelf belangrijke les op. Het is een lesje dat ik wel al ken maar af en toe durf te vergeten in de maalstroom van het leven: zelfzorg en tijd nemen voor activiteiten die ontspannend zijn en je ter harte gaan, zijn van vitaal belang. De gezonde balans bewaken tussen wat moet en wat mag, tussen wat gevraagd wordt van jou en wat jij jezelf gunt, jezelf ruimte geven om te genieten, is cruciaal. Bij deze heb ik het nog eens opgeschreven. Ik zal het uitknippen, inkaderen, en ophangen boven mijn bed.
De concerten zitten erop. We hebben het achter de rug en achter de kiezen. We hebben iets extra’s om te koesteren in ons hart en in onze herinnering. De samenwerking tussen het Harmonieorkest Beveren en Acantus is ten einde… het orgelpunt werd gezet en zonder toonverzakkingen uitgezongen. “Koor in concert” heeft geen (inter)nationale geschiedenis geschreven maar wel regionaal of lokaal! Op zondag gaven we de tweede en laatste keer het allerbeste van onszelf in de kerk van Sint-Jacobus-de-Meerdere in Haasdonk. Wat ben ik blij dat de kerkgewelven bestand bleken tegen de geluidsgolven en -trillingen van onze hemelse gezangen en muziek. Een geluidsapp registreerde bij momenten meer dan 100 decibels, zo kwam me ter ore! TV-Oost bracht een mooi verklankt en verbeeld verslag van onze ‘exploten’. Onze beide leiders-dirigenten, Gert en Godfried, alsook de harmonie en het koor, kwamen evenwichtig en harmonieus in beeld. Ze ontpopten zich als het ware als brothers in arms gedurende de laatste intensieve voorbereidingen. Voor Godfried was het een oefening in het koor blijven coachen tot op het einde (of tot aan het concertbegin), om dan zijn schaapjes los te laten, toe te vertrouwen aan de dirigerende handen (of baton, of stokje) van Gert. Voor Gert was het een oefening in het niet ‘vergeten’ dat er op 5 meter van hem, achter ‘zijn’ harmonie, nog een koor stond dat een ferm stukske kan zingen maar niet uitblinkt in (rusten of maten) tellen of het op de juiste tijd of rust lossen van eindmedeklinkers zonder dat deze telkens “worden afgeslagen” (😊). Zij lieten ons groeien en begeleidden ons op een uitstekende manier naar het geslaagde en gesmaakte eindresultaat. Dat is hun verdienste. De manier waarop ze dat deden, was mooi om te zien: zij vonden elkaar, stonden op één lijn en waren respectvol tegenover elkaar in het delen van verantwoordelijkheid, taken, visie en missie.
Wat een ervaring! Wat een mooie belevenis was het alweer. Samen zingen en swingen en een publiek hier en daar, af en toe, de adem laten inhouden, bij sommige luisteraars de mond laten openvallen of hen op het puntje van hun stoel krijgen, hen en onszelf even alle ellende, klein en groot, doen vergeten. Kunnen tonen, verklanken en vertolken hoe mooi de verbinding – én het resultaat ervan – tussen twee verenigingen én hun leden kan zijn; wat voor goeds en moois (oog- en oorstrelends, – hoewel strelend misschien niet het goede woord is – overweldigend, overdonderend) dat teweeg kan brengen. Hoe muziek kan boeien, ontroeren, bewegen, zalven, balsemen.
De echo’s die achteraf nagalmden waren unaniem: het was impressionant, gewoonweg prachtig, zo gevarieerd, ontroerend, anders dan anders, heel mooi, bezield…. We brachten alweer een programma dat nog lang in onze geheugens, harten en in elke vezel van ons lijf zal blijven nazinderen.
Ons koor Acantus verwezenlijkte samen met Harmonieorkest Beveren een onwezenlijke synergie en deed “magie in harmonie” weerklinken, uit volle borst, met hart en ziel, lijf en leden. Magie… dat is het woord! Misschien hebben we dát of méér van dat nodig om onze wereld wat beter, lichter en draaglijker te maken. Bedankt aan iedereen die daartoe zijn/haar (adem)steun, stem, steentje, stokje heeft bijgedragen