Zingen in coronatijden 

Zingen in coronatijden

‘Wij koren zijn niet te houden, we willen zingen, samen zingen.’ Dan maar virtueel als het niet anders kan. Knap hoeveel koren in Vlaanderen op korte tijd hun eigen virtual choir lanceren: koor-ona’s, lockdown sessions, COVID-19 style, #singingaparttogether …

Het World Choir Games Virtual Choir haalde met hun filmpje het Journaal op Eén. Met Better is One day kondigde het koor, met jongeren uit verschillende deelnemende koren, het uitstel aan van de World Choir Games naar juli 2021

I’m still standing

Wat Koen Vits klaarspeelde is fenomenaal. Hij startte het koor Kontra Korona, een virtueel koor in tijden van social distancing. Of spreken we beter over physical distancing? Want de sociale respons was groot: 283 zangers zingen samen If ye love me van Thomas Tallis. (Frie en Tin  en anderen zongen mee!)

283 audio- en videofragmenten

Bijna drie weken geleden stuurde Vits de partituur rond, samen met vier Youtubefilmpjes en ondersteunende begeleiding waarop je hem ziet dirigeren, voor iedere stem eentje: sopraan, alt, tenor en bas. Deelnemers konden een geluidsfragment mét of zonder video inzenden. Daarvoor kregen ze één week de tijd. Al snel stroomden de opnames van enthousiaste zangers binnen. 283 werden het er. Koen Vits had nog nooit een montage gemaakt van zoveel geluidsfragmenten. De audio- en videomontage nam ongeveer vier dagen in beslag en de computer had dan nog eens 48 uur nodig om alles te verwerken. En toen was het er, het megakoor. De initiatiefnemer en alle deelnemers mogen terecht trots zijn. Het klinkt prachtig.

If ye love me

Koen Vits koos voor deze virtuele première voor If ye love me van Thomas Tallis, een vierstemmig Engelstalig motet, op tekst van het Evangelie volgens Johannes, bedoeld voor Pinksteren. Het is een traag stuk. Soms kan je bepaalde zinnen niet alleen uitzingen. In real life spreek je dan koorademhaling af. In virtual life hoor je daar gewoon niets van en vertrouw je op de montage.

If ye love me

If ye love me

Keep my commandments

And I will pray the father

And he shall give you another comforter

That he may bide with you forever

E’en the spirit of truth. 

Koen Vits

Koen Vits (*1989, Leuven) studeerde aan het Leuvense Lemmens-instituut. Hier behaalde hij met onderscheiding het masterdiploma koordirectie (bij Kurt Bikkembergs) en het bachelordiploma compositie (bij Jeroen D’hoe).

Koen is momenteel dirigent van het nieuwe Leuvense Mannenkoor Terpander dat hij zelf oprichtte in 2016. In Tienen is hij kapelmeester aan de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk aan de Grote Markt, waar hij de leiding heeft over de Capella Beatae Mariae ad Lacum. Hier richtte hij in 2014 ook het CBM Jeugdkoor opnieuw op. Koen is tevens docent koordirectie aan de Academie Regio Tienen. Hij wordt geregeld gevraagd als koorcoach bij andere koren, om workshops te geven op festivals of repertoiresessies op koorbeurzen (o.a. Dortmund en Parijs).

 
 

 Thomas Tallis 

Wat weten we over Thomas Tallis (1505-1585)? Hij schreef dat prachtige indrukwekkende veertigstemmige ‘Spem in alium’. 

Na muzikale posten in Kent, Londen, Essex en Canterbury belandde Tallis in 1543 aan het Engelse hof als een Gentleman of the Chapel Royal. Hij was er actief als componist en uitvoerder onder de regeerperiodes van Henry VII, Edward VI, Mary I en Elizabeth I, tot hij in 1585 stierf.

Tot 1534, toen de Engelse reformatie een feit was met de Act of Supremacy die Henry VIII tot Supreme Head on Earth of the Church of England verklaarde, werd er in de Engelse kerken vooral op teksten in het Latijn gezongen. Toen de Church of England zich in 1534 distantieerde van de Katholieke Kerk, werd de liturgie in het Latijn vervangen door lezingen en gebeden in het Engels.

 
 

To each syllabe a plain and distinct note

Dat werd ook zichtbaar in de kerkmuziek. Tijdens de regeerperiode van Edward VI werd componisten die voorheen vooral in het Latijn schreven met aandrang gevraagd Engelse teksten te gebruiken en een eenvoudige muzikale stijl te hanteren, to each syllable a plain and distinct note. Met andere woorden: schrijf homofoon. 

Thomas Tallis was één van die eerste componisten die religieuze muziek in het Engels schreef. If ye love me is een goed voorbeeld van die reformatorische compositiestijl: je hoort vooral homofone passages. Aan het B-deel halverwege de partituur, op de tekst That he may ‘bide with you voorziet Tallis zorgvuldige imitatieve inzetten. Typisch is ook dat dat deel tweemaal gezongen wordt: Anglicaanse motetten uit deze periode houden vaak de ABB-vorm aan. 

Razend populair

Het werkje dateert wellicht van 1547-1548. Het komt voor in de Wanley Partbooks, een kleine collectie stemboekjes in handschrift uit ca 1548-1550 en een belangrijke informatiebron voor kerkmuziek uit die tijd. De boekjes worden nu bewaard in de Bodleian Library in Oxford. In 1565 werd If ye love me voor het eerst uitgegeven door John Day. In de 17de en 18de eeuw was men het werkje vergeten. Tot de Motett Society het werk in 1847 publiceerde  If ye love me werd de meest uitgevoerde Talliscompositie. Ook nu is het nog razend populair zowel binnen als buiten de liturgie. In 2018 werd het gezongen bij het huwelijk van Prince Harry en Meghan Markle.

https://youtu.be/v6u0v7pl-kk  

Voor u gelezen in de nieuwsbrief april 2020 van Koor&Stem

Gerd Wenmeekers