Afscheid van een elfje

Bij het vertrek van organiste Hera

Ze was amper elf en woonde toen in huisnummer elf. Ze zag er ook een beetje uit als een frêle elfje. Zo zag ik Hera, samen met haar iets oudere zus Jana, toetreden tot het meisjeskoor Gynaika waarvan ik nog maar pas, in 1998, de leiding had overgenomen. Hera zong bij de mezzosopranen. Om haar zangkunsten nog te verbeteren en te verfraaien kwam ze bij mij zangles volgen in de muziekacademie van Sint-Niklaas. Zo zagen we elkaar minstens drie keer per week om te musiceren.

Talenten

Het werd algauw duidelijk dat achter dat ogenschijnlijk frêle elfje een stevig jong dametje zat, met veel muzikale en andere talenten, met inzicht, doorzettingsvermogen, een eigen wil, kortom ‘een karaktertje’. Als ik in een koorrepetitie al eens zei: “Hm, niet slecht”, kreeg ik van Hera prompt het antwoord: “Waarom zeg je dan niet dat het goed is?”. En toen ik haar vroeg hoe ze dat toch allemaal kon combineren: orgel, klavecimbel, zang, ballet, meisjeskoor Gynaika, Latijn-Wiskunde, antwoordde ze kurkdroog: “Een kwestie van planning hé. Elke ochtend zit ik om kwart over zeven achter mijn klavecimbel”. Het zijn enkele uitspraken die me altijd zullen bijblijven.

Bij Gynaika maakten we samen mooie tijden mee, met concerten, succesvolle wedstrijden en de jaarlijkse koorreis naar een of ander Europees land. Haar papa, bestuurslid, was jarenlang mijn kamergenoot. Hera zorgde al eens voor een choreografietje, ze kon ook met de stemvork overweg om de toon op te geven en na een optreden werd in de bus, in volle euforie, het concertprogramma vaak nog eens overgedaan met Hera als dirigent. Ze kon mijn gebaren, mijn mimiek, mijn accenten perféct imiteren. Toen al was ze een dirigente in de dop.

Muziekopleiding

Het was dan ook geen verrassing dat Hera een professionele muziekopleiding zou gaan volgen. Het werd het Lemmensinstituut in Leuven, nu LUCA School of Arts, waar ikzelf tot op heden docent ben. Zo bleven onze paden elkaar kruisen. Zo zag en hoorde ik Hera een schitterend masterdiploma orgel behalen. Het elfje was ‘groot’ geworden, ze was nu een ‘collega-beroepsmusicus’ geworden.

Hera was al op jonge leeftijd gebeten door de koormicrobe. Ze zou ook dat talent verder ontwikkelen door de masteropleiding koordirectie te volgen aan het conservatorium van Antwerpen. Intussen was ze al dirigent bij het koor Muzenisse in Stekene. Daar mocht ik haar af en toe als coach met raad en daad bijstaan, bijvoorbeeld ter voorbereiding van een koortoernooi. Haar eindexamen bereidde zij voor met mijn koor Terpander, dat afgewisseld met Muzenisse haar concertproef zong in Sint-Niklaas. De master orgel was nu ook een master koordirectie. Intussen was ook organist, klavecinist, musicoloog Nicolas in haar leven gekomen. Een meesterlijk muzikantenkoppel dus, een duet waaruit de dochtertjes Elisabeth en Eliora werden geboren.

Eind tweeduizend-en-elf mochten we Hera verwelkomen als organist in Beveren, in opvolging van Erwin Van Bogaert. Erwin was vele jaren de begeleider geweest van Gynaika, ook op onze talrijke concertreizen. De ‘Gynaika-connection’ werd mooi voortgezet in Beveren en bij Acantus, als een natuurlijk doorlopende muzikale lijn. Acantus en zijn dirigent hoefden zich niet aan te passen aan de nieuwe organist, we kenden elkaar door en door. Hera kende mijn gebaren, ze voelde mijn ademhaling. Hoe heerlijk was dat! Vol bewondering konden wij genieten van haar boeiende improvisaties, verzorgde en geïnspireerde begeleidingen en virtuoos orgelspel dat vaak terecht applaus ontlokte.

Samenwerking

Er volgden elf jaren van schitterende samenwerking, zowel op muzikaal als op persoonlijk vlak. We brouwden, in een ongekende driehoeks-synergie met pastoor Etienne, prachtige liturgieën op de hoogdagen in de Sint-Martinuskerk. Hera moest (mocht) daarbij soms stevig uit haar (orgel-)pijp komen, zoals in de mis van Sebastiaan van Steenberge of de Missa Sancti Martini van Damijan Močnik waarvan we samen de creatie van de Latijnse versie brachten in Beveren. Bij verschillende gelegenheden en diensten, maar in het bijzonder op Goede Vrijdag nodigde zij telkens bevriende musici, vaak ex-studiegenoten, uit om een bijzondere toets te verlenen aan deze speciale dienst. Verfijnde muzikale pareltjes die de liturgie optilden.  Zij hielp ook de jonge muzikantjes die speelden tijdens hun vormselviering. Zij kon die ‘rekruteren’ in de Beverse Kunstacademie waar ze ondertussen lesgaf en de leiding had van de koorklassen.

Hera Wyckers

Hera speelde talrijke concerten met Acantus. Hoogtepunten waren zeker het concert in 2014 met het Requiem van Fauré en vooral, een van haar pittigste opdrachten, het Requiem van Duruflé in 2018. De toen nog net niet geboren Elisabeth speelde al een beetje mee. Ze reisde met ons mee naar het buitenland, voor een eucharistieviering in Keulen, een mis en een concert in Manchester en een concert in Parijs waar zij het beroemde Cavaillé-Collorgel mocht bespelen in ‘La Madeleine’. 

Tijdens de covidperiode, toen er geen erediensten waren, brachten we samen enkele uren kerstliederen en enkele maanden later passie-en paasliederen in de Sint-Martinuskerk. Een hartverwarmende ervaring was dat, met ons tweetjes samen de mensen toch iets sfeervol muzikaals meegeven voor Kerstmis en Pasen.

Afscheid

Hera en Godfried 2018

In de zomer van 2022, in haar elfde jaar in Beveren, vernam ik haar interesse voor de vrijgekomen plaats in de Sint-Jozefkerk van Tereken in Sint-Niklaas. Ze kreeg en aanvaardde die betrekking. Het was toch een schok, na zoveel jaren samen op het muzikale en liturgische pad. Ik moet denken aan het liedje van Wim De Craene: “Hier laat ik je los Hera, van hieraf moet je gaan”. Het is uiteraard eerder “Hier moet ik je loslaten, Hera”.

Elfje uit Elfersele, wat zullen we je missen in Beveren. Wat zal Acantus je missen. Wat zal ik je missen. Woorden van dank, hier op dit vergankelijke papier, schieten tekort voor al het moois dat we samen mochten beleven en presteren. Voor al het moois dat jij de ‘Parochie in Beveren’ en haar parochianen hebt geschonken met je vele gaven en talenten.

 

Veel succes in de nieuwe wending in je carrière. Leef je uit op dat prachtige Drapsorgel op Tereken. Maar vooral heel veel dank voor de fijne samenwerking, voor de muziek en de warme vriendschap.

Van harte,

Godfried Van de Vyvere